Aanleiding

In het kader van de opmaak van een natuurbeheerplan voor de domeinen Gaasbeek, Groenenberg en Zuunvallei had het Agentschap Natuur en Bos de intentie om de link tussen beide kasteelparken te versterken. De opdracht moest meer uitsluitsel geven over de langetermijnsvisie naar het bezoekersonthaal en de ontsluiting van de twee kasteeldomeinen.

Het ontwerp van een onthaalpaviljoen voor het kasteel van Gaasbeek was de katalysator van het project. Het nieuwe onthaalgebouw zal in de toekomst het startpunt vormen van een bezoek aan zowel het kasteel, de museumtuin als het park. Dit masterplan werd opgemaakt met de ambitie om een het verlengstuk te vormen van het nieuwe onthaalcentrum. De onthaalinfrastructuur moet fungeren als scharnierpunt tussen het domein van Gaasbeek en Groenenberg.

Onderdeel van de opdracht waren een mobiliteitststudie, een voorontwerp naar onthaalzone, de herinrichting van de parking van de Kremerie, een voorstel naar nieuwe recreatieve toegangen en een onderzoek naar potentiële satellietparkings in de ruimere omgeving.

Historisch raamwerk

Het project ging uit van een historisch onderzoek van de sites en de ruimere omgeving. Welke verbindingen waren er vroeger aanwezig, hoe zag het landgebruik er uit, welke historische elementen vinden we nog terug. ect. Op deze manier kon er gekeken worden naar er bepaalde elementen die opnieuw aan het landschap kon worden toegevoegd.

Uitgangspunten

Belangrijke aspecten binnen de opdracht omvatten de verbetering van de fiets- en wandelaccomodatie naar de domeinen. De huidige wegeninfrastructuur werd als onveilig en onaangenaam ervaren. De domeinen van Gaasbeek en Groenenberg waren voor de passanten nagenoeg “onzichtbaar”. Het gebied werd geanalyseerd op systeemniveau met de focus op recreatie en beleving.   

Het beschermen, bestendigen en optimaliseren van de zichtassen is in kader van de recreatieve beleving een belangrijke actie. Op basis van de inventarisatie werden randvoorwaarden opgemaakt die het landgebruik moet afstemmen op de belevingswaarde van het landschap. Hierbij werden eenvoudige acties zoals het verlagen van de hagen opgenomen in het actieprogramma.

Ambities vorm geven

De nieuwe onthaalinfrastructuur heeft als ambities om het doorgaande verkeer in de Kasteelstraat te vertragen en de fiets- en wandelaccommodaties te verbeteren. Daarnaast wordt er gekeken om nieuwe, kleinere toegangspoorten te creëren waardoor de doorwaadbaarheid van het gebied vergroot wordt. Een verbinding tussen het Domein van Gaasbeek en het Domein van Groenenberg moet dit bewerkstelligen.

Om de doorwaadbaarheid van het domein te vergroten werd er gezocht naar mogelijke aanknopingspunten van het domein aan het bestaande recreatieve netwerk. Deze nieuwe toegangen maken meteen ook nieuwe, trage verbindingen mogelijk.   

Het heropenen of herinrichten van het bestaande tragenwegennetwerk maakte tevens een deel uit van het actieprogramma. Bepaalde trage wegen waren dermate ontoegankelijk geworden dat er nood was aan kwaliteitsverhoging.

Het nieuwe onthaalplein zal fungeren als recreatieve draaischijf voor bezoekers in het gebied. Om tegemoet te komen aan de verwachtingen van de bezoekers wordt het plein opgeladen met voldoende fietsenstallingen, zitinfrastructuur, oplaadpalen voor elektrische fietsen en zelfs een fietskluis waar waardevolle fietsen veilig kunnen opgeborgen worden.